- Historija Bosne i Hercegovine -

BOSNA I HERCEGOVINA, HISTORIJA JEDNE ZEMLJE

- Historija Bosne i Hercegovine -

http://www.camo.ch/historija-bih.htm


Nastanak i razvijanje zemlje pa onda i samostalne drzave

Zbog svog geografskog polozaja Bosna je sve do 10. stoljeca bila
postedjena raspadanja rodovsko-plemenskog drustva, a sto je ucinjeno u
njenim susjednim drzavama. Prve vijesti od ranoj feudalnoj Bosni poticu
od bizantijskog cara i historicara Konstantina Porfirogeneta iz 10.
stoljeca. On spominje Bosnu kao zemlju na gornjem i donjem toku
istoimene rijeke.

Od pocetka 12. stoljeca Bosna se osamostaljuje, jer je kao
i druge slavenske drzave, u to vrijeme bila cest plijen Bugara, Ugara i
Bizantijskog carstva.

Prvi vladar Bosne bio je ban. Jedan od poznatijih je bio
ban Kulin. Kulin Ban prosiruje Bosnu na podrucje Usore i Soli (danas
podrucje Doboja, Tesnja i Tuzle). Za vrijeme kralja Tvrtka I (1353-
1391) bosanska drzava dostize vrhunac moci tako da vec tada i
novopazarski teritorij ulazi u sastav bosanske drzave.

Pod osmansku upravu Bosna pada 1463., i to 74 godine poslije pada srpske drzave,a 10 godina poslije pada Carigrada.


Kao granicna zemlja izmedju Bizantije i Ugarske (prije pada
pod Osmansko carstvo, srednjovjekovna Bosna je bila podrucje
sukobljavanja i pravoslavne i katolicke drzave. Paralelno se javljala i
sirila autonomna bosanska crkva, cije ucenje potjece iz Bugarske i
Makedonije.

Bosanska crkva se protivila gomilanju crkvenog bogatstva i
pripovjedala izvorno krscanstvo te dualizam dobra i zla. Vec 1200.
godine ona je uzela toliko maha da su to ucenje prihvatili ne samo
obicni ljudi, nego i bosansko plemstvo na celu s banom.

Druga karakteristika bosanske crkve je bila da se narod u
dovoljnoj mjeri nije pridrzavao vjerskog ceremonijala, te da su im
hramovi bili jednostavni. Dnevno su se po pet puta molili i u molitvi
cesto padali na koljena izrazavajuci blagodarnost Bogu. U svim
prilikama vodili su racuna o cistoci tijela i mjesta gdje borave. Za
obican svijet ova je crkva bila narocito privlacna zato sto nije
trazila crkvene poreze.

U vezi s osmanskim osvajanjem bio je i prelazak na islam
domaceg krscanskog stanovnistva. Islam je u BiH bio daleko veci nego u
onim krajevima gdje su se, od ranije, ucvrstile katolicka i pravoslavna
crkva. U BiH su islam prihvatili ljudi iz svih drustvenih slojeva. Taj
proces je bio najintenzivniji u drugoj polovini 16. stoljeca, kada je
oko 75 % stanovnistva vec bilo pripadnik islamske vjere ( Izmedju
ostalih, islam su primila i djeca bosanskog kralja Stjepana, kao i
mladji brat Herceg Kosace).

Nema sumnje da je vrlo identicno ucenje crkve bosanske i
nove vjere - islama najvise doprinijelo tome da je islamsko vjeroucenje
tu masovno prihvaceno i da se najvise zadrzalo, bas zadrzalo na
podrucju Bosne i Hercegovine sve do danas, a ne u Srbiji i Makedoniji,
koje su bile u znatno duzem vazalnom odnosu prema Turskoj.

1878. godine, Berlinskim kongresom, Bosna dolazi pod upravu
Austrougarskog carstva, ali sa pravom vodjenje odredjenih
administrativnih poslova u drzavi.

Do kraja I svjetskog rata Jugoslavija, kao vjestacka
tvorevina, jos nije postojala. Tek 1. decembra 1918. godine
proklamovano je ujedinjenje Srbije sa zemljama drzave Slovenaca, Hrvata
iz Hrvatske i Bosne i Hercegovine u jedinstvenu kraljevinu SHS, Srba,
Hrvata i Slovenaca. Tako je BiH kao integralni dio drzave Slovenaca,
Hrvata i Srba usla u sastva novostvorene kraljevine SHS. Dobre namjera
inicijatora ujedinjenja vrlo brzo je skrsio regent Aleksandar
Karadjordjevic nizom svojih postupaka nad narodima BiH. Taj njegov
odnos se narocito odrazava kroz stradanja Muslimana te stvaranje
patoloske mrznje prema njima, otimanjem njihove zemlje i primjenom
raznih oblika nasilja itd. Ustavom, izglasanim na Vidovdan 28. juna
1921. godine, citava zemlja je podijeljena na oblasti i okruge, tako da
su dotadasnji okruzi i BiH postali Oblasti. Do kraja 1924. godine
likvidirani su svi poslovi pokrajinske uprave za BiH, cime je njena
politicka cjelovitost bila negirana. Pored genocidne politike prema
Muslimanima, rezim se surovo obracunavao i sa Hrvatima, koji su se
zalagali za federativno uredjenje Kraljevine SHS.

Iz tih razloga je i ubistvo u Narodnoj Skupstini u Beogradu
vise poslanika i politickih prvaka iz Hrvatske, zaprepastilo domacu, a
narocito svjetsku javnost. I pored toga, rezim 6. januara 1929. godine
ukida Ustav, raspusta Skupstinu i uvodi takozvanu sestojanuarsku
diktaturu. Da bi ozivotvorili cisti nacionalni unitarizam, kraljevi i
srpski nacionalisti pretvaraju dotadasnji "troplemeni" narod, Srbe,
Hrvate i Slovence, u jedinstveni jugoslovenski narod i drzava dobija
sluzbeni naziv Kraljevina Jugoslavija. Umjesto devet Oblasti, sada je
drzava podijeljena na devet banovina, koje su dobile imena po rijekama,
tako da je od ukupno devet, sest banovina imalo apsolutnu pravoslavnu
vecinu stanovnistva.

BiH se nakon hiljadu godina postojanja, prvi put razbija
kao historijska cjelina, a njena se teritorija, kao i stanovnistvo,
ulaze u sastva cetiri Banovine, od rijeke Zete do Vrbasa. Muslimani su
u sve cetiri Banovine postali potpuna manjina. Istovremeno je ukinuta i
autonomija Islamske vjerske zajednice, a njeno sjediste je iz Sarajeva
prebaceno u Beograd.

U oktobru 1934. godine, prilikom sluzbene posjete
Franscuskoj, kralj biva ubijen od atentatora iz redova VMRO (Bugarska)
i ustasa.

Sporazumom Cvjetkovic-Macek i rjesenje "hrvatskog pitanja"
je izvedeno na racun BiH i to njenom daljnom podijelom. Kroje se nove
Banovine sa vecinskim srpskim i hrvatskim stanovnistvom. Sve te
namjere, jedne i druge strane, presjecene su izbijanjem II svjetskog
rata i kapitulacijom Kraljevine Jugoslavije.

Vlada Hrvatske 10. aprila 1941. godine a pod zastitom
Njemacke, proglasava nezavisnu drzavu Hrvatsku, NDH u koju je ukljucila
i BiH. U BiH je uspostavljeno sest velikih zupa sa nazivima iz
ranofeudalne Hrvatske.

Za vrijeme II svjetskog rata, na tlu BiH, a pod komandom
Draze Mihajlovica, izvrsena su tri masovna genocida nad muslimanskim
narodom na drinskom podrucju. Zato su se Muslimani listom
opredjeljivali za antifasisticki pokret i partizansku vojsku koji je
sve vise uzimao maha.

Na bazi ideja tog pokreta 25. i 26. novembra 1943. godine u
Varcar Vakuf (Mrkonjic grad) odrzano je osnivacko zasjedanje Zemaljskog
antifasistickog vijeca za oslobodjenje BiH.

BiH je u okviru nove Jugoslavije, svoj federalni status
stekla kao historijska zajednica triju naroda, Muslimana, Srba i
Hrvata, koji su u njoj stoljecima zivjeli.

BiH je 28. aprila 1945. godine prvi put poslije 1918. godine dobila svoju Narodnu Skupstinu i svoju Vladu.

Njen razvoj, ekonomski i kulturni, rastao je intenzivno na
svim nivoima, sve do pojave novog nacionalizma u Evropi, ovoga puta u
Srbiji. Stvaranjem ponovne nacionalisticke, a na temelju
srednjovjekovne ideologije, ideje o velikoj Srbiji, i opasnosti po
ponovno razbijanja historijske i geo-politicke cjeline, gradjanji BiH
su se referendumom u proljece 1992. godine izjasnili, kao i Slovenci,
Hrvati i Makedonci o samostalnosti, sto je i potvrdjeno od OUN-a iste
godine. Od dana priznavanja njene samostalnosti, od 1991 do 1995,
srpski je agresor ubio vise od 200.000 pretezno muslimanskog
stanovnistva, porusio vise od 1000 bogomolja, razrusio gradove i sela,
i prognao hiljade Bosanaca i Hercegovaca iz njihovih domova.
1995 je potpisan sporazum o primirju u Daytonu od strane Alije
Izetbegovica, Franje Tudjmana i Slobodana Milosevica (pritvoren u
Hagu). Zemlja je ponovno podijeljena, gdje je srpska strana zestoko
favorizovana.

http://www.camo.ch/historija-bih.htm

http://www.camo.ch/historija-bih.htm


Daytonom je BiH sacuvana, ali nije i oslobodjena!